Aktualitete

Edrejta (gjysmake) e votimit

Propozime të llojllojshme hasen vitet e fundit në Perendimin e industrializuar mbi të drejtën e votimit për të huajtë. Nga të gjitha opcionet e propozuara, duke filluar nga anët a majta, janë sa të pavënd aq edhe jashtë çdo të drejte të mirëfilltë. Për më tepër, një e drejtë e dhënë të huajve në nivel komunal ngatërron akoma më tepër situatën politiko-shoqërore pasiqë ndanë më keq njeriun vendas (shih autokton) dhe "të huajin" në dy kutë të ndryshëm. Njëri nga qytetarët me të drejtë komunale por i cunguar në fushën  më të lartë kombëtare (shtetërore) e tjetri sovran i plotë. Projekt i këtillë aktualisht është në aprovim e sipër në Spanjë,  diçka e ngjashme në Francë qëndron akoma si propozim-insistim i të majtës dhe diskutimet janë në vlim, në Zvicër aplikohet vende vende por këtu kjo çështje don një studim të veçantë pasiqë e drejta e votimit jepet drejtpërsëdrejti nga komunat ose më gjërë nga kantonet e kjo shkakton një të drejtë të ndryshme në gjiun politik federatif ku njësitë më të vogla politike janë më të emancipuara se federata. Në Norvegji nga 1978 : "të drejtë vote dhe të zgjedhjes në votimet komunale dhe regjionale për rezidentët  shtetas të Unionit Nordik me kusht të qëndrimit me kohëzgjatje prej tre vjetësh…".  Teorikisht, në SHBA të huajtë nuk kanë të drejtë votimi por në të vërtetë ky problem është i rregulluar më së miri me ligj tjetër. Këtu të huajtë me legalilizimin e qëndrimit e marin shtetësinë dhe kjo pyetje rregullohet vetvetiu që në këtë moment.

Ti këthehemi Perendimit evropian ku përmenda se në disa shtete, votimi në nivele "të ulta" është i akorduar e kjo shkëputë njeriun në dyshë. Në të vërtetë kjo lloj e drejte është vetëm një marketing i ndyrë politik pasiqë e përkul njeriun në qytetarë të dorës së dytë. Qytetarë në komunë e jo qytetarë në nivel legjislativ-shtetëror. Rezidenti i një vendi ose është qytetar ose nuk është ; nuk mund dhe nuk duhet të jetë i përgjysmuar për hatër të disa poenave politike në vend dhe në botë. Aq më shum është vështirsuar situata në shtetet që formojnë BE. Këtu gradualisht, mbisundon një kakofoni tejet e rëndë pasiqë rezindentët dalngadal, ndahen në tri po dhe katër qarqe hierarqike : rezidentët nga BE-ja, të tjerët e mandej, këta "të tjerët" në qarqe kohore të arritjes e pse jo edhe një ndarje sipas regjioneve nga arrijnë (si rasti i qarqeve për akordiminin e lejes së qëndrimit).

Sa i përket temës që po shtjelloj, them se nga  momenti kur rezidenti paguan tatimet, ndërlidhet me të drejtën e votimit në nivel komunal e jo në nivele tjera. Po pse?, tatimet a nuk i paguan si çdo qytetarë tjetër? Megjithate, kjo nuk është akoma plotësim i normave për ti grumbulluar të gjitha mundësitë shoqërore të garantuara të një shteti. Kjo e drejtë kaplon një morí elementesh të tjera që duhet grumbulluar. Këtu qëndron në pikë të parë elementi kombëtar e kjo është nyja kryesore e fitimit të drejtës së votës dhe në këto kushte largohemi nga feudalizimi  dhe përkeqësimi i të së drejtës për votim të selekcionuar në kumunal e legjislatif. E majta evropiane nëse don të krijoj kushte për barazim të qytetarëve dhe rezidenëve të tjerë, duhet të kërkoj dhe gjejë forma që lehtësoj marjen e shtetësisë kështuqë, thash edhe  më parë, çdo kush fiton automatikisht të drejtën  për të rrethuar një PO, një JO, një deputet apo tjetër mandat për kandidatët e prezentuar në fletëvotime.

Votimi është e drejtë e patjetërsueshme e qytetarit dhe ajo i takon atij që nga momenti kur ndjenë vehten pjesëtar trupi të një vendi gjeopolitik. Pra njohja e shtetësisë është ajo që duhet të ju miratohet rezidentëve që e dëshirojnë atë se e ndiejnë vehten që janë praktikisht pjesë e shoqërisë ku punojnë, shkollohen, lindin dhe krijojnë. Këto formojnë një njësi shoqërore me qytetarët në përgjithësi dhe jo mozaik politik të komponuar nga shkallëzime të ndryshme me të drejta gjysmake. Kuptimi njeri (person) dhe qytetar, nuk ndërlidhen se këto dy fjalë nuk janë sinonime e nga kjo vetvetiu nuk do të ndalemi dhe të akordojmë një të drejtë që ndanë kualitativisht dhe bënë klasifikimin e qenies njerëzore. Mospasja të drejtë votimi kushtëzohet me elementin e ndjenjës së mishërimit me entitetin nacional e kur kjo ndjenjë është prezente, nuk duhet më asesi të manipulohet me nivele "komunale"  apo çdo far lloj tjetër të drejte përveç asaj që garanton barazi të plotë dhe ndjenjë të plotë të përqafimit ligjor dhe shoqëror në çdo aspekt të humanizmit që duam ta arrijmë në demokracitë perendimore dhe gjithkah gjetiu në botë.

Votuesi është sovran, sovraniteti nuk është asnjëherë i përgjysmuar ose i kushtëzuar me lokalizma dhe qarqe tjera spektrale politike.

Marr nga Filolet